Một kế hoạch tài chính chặt chẽ không chỉ là công cụ nội bộ giúp startup quản trị rủi ro, mà còn là ngôn ngữ tài chính thể hiện năng lực và sự chuẩn bị của đội ngũ sáng lập trước nhà đầu tư.
Theo Verified Metrics, hơn 82% startup thất bại do quản lý dòng tiền kém – minh chứng rõ ràng rằng, chỉ có ý tưởng hay là chưa đủ. Nhà đầu tư cần thấy được tư duy tài chính chiến lược và khả năng vận hành thực tế.
Dưới đây là 5 thành phần cốt lõi mà bất kỳ startup nào cũng cần chuẩn bị nghiêm túc nếu muốn thuyết phục nhà đầu tư:
Mục Lục
1. Báo cáo kết quả kinh doanh dự báo (Projected Income Statement)
Đây là bản mô phỏng doanh thu – chi phí – lợi nhuận ròng của startup trong 3–5 năm tới. Nó trả lời cho nhà đầu tư câu hỏi: “Startup này có khả năng tạo ra lợi nhuận bền vững không?”
Gồm các yếu tố chính:
- Doanh thu: từ sản phẩm, dịch vụ, hoặc nguồn thu recurring.
- Chi phí: phân tách rõ chi phí cố định (thuê, lương…) và biến đổi (sản xuất, quảng cáo…).
- Lợi nhuận ròng: sau thuế, lãi vay và các chi phí khác.
Founder cần lưu ý:
Sử dụng dữ liệu thực tế để dự báo (khách hàng tiềm năng, thị trường mục tiêu, năng lực vận hành).
Trình bày 3 kịch bản: lạc quan – thực tế – thận trọng để thể hiện tư duy rủi ro. Không nên chỉ vẽ bức tranh “đẹp nhất”, nhà đầu tư đánh giá cao tính thực tế hơn là lạc quan quá mức.
Ví dụ: Một startup SaaS dự báo doanh thu 500 triệu năm đầu từ bán gói phần mềm. Với chi phí 300 triệu đồng (vận hành, marketing,…) lợi nhuận ròng sau thuế là 150 triệu đồng.
2. Dự báo dòng tiền (Cash Flow Projection)
Bạn có thể có lợi nhuận… nhưng vẫn phá sản vì hết tiền mặt. Dự báo dòng tiền giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng thanh toán ngắn hạn và độ ổn định trong vận hành.
Gồm 3 phần chính:
- Tiền vào: từ khách hàng, rót vốn, vay…
- Tiền ra: chi phí vận hành, đầu tư tài sản, trả nợ…
- Dòng tiền ròng: chênh lệch giữa tiền vào – ra theo từng tháng/quý.
Founder cần lưu ý:
– Dự báo theo dòng tiền thực tế, không phải doanh thu ghi nhận kế toán.
– Làm nổi bật các tháng âm dòng tiền và kế hoạch xoay vốn cụ thể.
– Giải thích các biến động bất thường (ví dụ: chi nhiều để mở rộng, tuyển dụng…).
Ví dụ: Trong quý 1, startup nhận 200 triệu từ khách hàng, 100 triệu vốn rót, nhưng chi ra 250 triệu cho marketing và lương. Dòng tiền âm 50 triệu – cần có kế hoạch bổ sung (vay ngắn hạn, điều chỉnh chi…).
3. Bảng cân đối kế toán dự báo (Projected Balance Sheet)
Bảng này cho thấy toàn cảnh tài chính tại một thời điểm: startup đang sở hữu gì, nợ bao nhiêu và nguồn vốn từ đâu.
Gồm 3 nhóm mục chính:
- Tài sản: Tiền mặt, công nợ phải thu, tài sản cố định (như máy móc, thiết bị).
- Nợ phải trả: Nợ ngắn hạn (như công nợ nhà cung cấp) và nợ dài hạn (như vay ngân hàng).
- Vốn chủ sở hữu: Vốn đầu tư ban đầu và lợi nhuận giữ lại.
Founder cần lưu ý:
– Cần thể hiện cấu trúc vốn lành mạnh: không phụ thuộc quá nhiều vào vay nợ.
– Tài sản thanh khoản phải đủ để duy trì dòng tiền khi gặp khủng hoảng.
– Bản dự báo nên bám sát thực tế vận hành – tránh lạm dụng “giá trị định giá” không có dòng tiền thực.
4. Phân tích điểm hòa vốn & kịch bản tài chính (Break-even & Scenario Planning)
Không chỉ cần biết “có lời không”, nhà đầu tư muốn biết: khi nào startup bắt đầu có lãi? và làm gì nếu thị trường biến động?
Theo Verified Metrics, phân tích điểm hòa vốn giúp đặt mục tiêu doanh số và quyết định giá cả cho sản phẩm.
Break-even Analysis xác định mức doanh thu mà tại đó startup không lỗ.
Scenario Planning mô phỏng các tình huống: tăng trưởng nhanh, thị trường suy giảm, dòng tiền siết chặt…
Founder cần lưu ý:
- Trình bày rõ các giả định đầu vào: chi phí cố định, biến đổi, giá bán…
- Gắn từng kịch bản với hành động cụ thể: cắt chi phí, giãn tiến độ mở rộng, gọi thêm vốn…
- Nên lồng ghép cả yếu tố “giới hạn chịu đựng tài chính” của startup.
Ví dụ: Nếu chi phí cố định là 500 triệu, giá bán sản phẩm là 1 triệu, chi phí biến đổi 400.000 đồng – thì cần bán 833 sản phẩm để hòa vốn.
5. Kế hoạch sử dụng vốn (Use of Funds)
Rất nhiều startup thuyết phục được nhà đầu tư… rồi lại chi tiền sai cách. Đây là mục mà nhà đầu tư thường xem kỹ nhất để đánh giá khả năng tối ưu hóa nguồn lực, họ cần biết tiền của họ sẽ được sử dụng hiệu quả như thế nào để tạo ra giá trị.
Theo Business . com , một kế hoạch sử dụng vốn rõ ràng giúp tăng niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng quản lý tài chính của startup.
Bao gồm có:
- Tỷ lệ phân bổ vốn: rõ ràng theo từng hạng mục.
- Mục tiêu của từng khoản chi: đạt chỉ số gì? tạo ra tăng trưởng thế nào?
- Timeline sử dụng vốn: không chỉ “chi vào đâu” mà “khi nào chi?”.
Founder cần lưu ý:
– Phân bổ theo giai đoạn phát triển sản phẩm – thị trường.
– Gắn KPIs đo lường với từng khoản chi.
– Có phần dự phòng hoặc điều chỉnh linh hoạt khi dòng tiền thay đổi.
– Một kế hoạch tài chính không phải để làm đẹp slide, mà là cách startup thể hiện khả năng nhìn xa – quản trị tốt – sử dụng vốn hiệu quả. Khi bạn nói về tầm nhìn, nhà đầu tư sẽ hỏi: “Bạn có số liệu nào để chứng minh điều đó không?”
Một kế hoạch tài chính bài bản không chỉ giúp founder kiểm soát dòng tiền, nắm rõ chi phí và dự báo rủi ro, mà còn là công cụ để xây dựng niềm tin vững chắc với nhà đầu tư.
P/S: Nếu bạn đang chuẩn bị gọi vốn, hoặc muốn đảm bảo kế hoạch tài chính của mình đủ chặt chẽ để thuyết phục nhà đầu tư thì có thể tham gia chương trình Xây Dựng Hồ Sơ Vốn diễn ra vào 29/7 để nghe Mr. Ngô Lê Đình Quốc Chương – Cố vấn cấp cao quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Fundgo , chia sẻ cách xây dựng một bản kế hoạch tài chính chặt chẽ, thực tế và đủ sức thuyết phục nhà đầu tư – từ việc định vị mô hình kinh doanh, phân bổ vốn cho đến chuẩn bị cho vòng thẩm định đầu tư.
Những chia sẻ sẽ giúp hiểu bạn rõ hơn về:
– Những thành phần bắt buộc cần có trong một kế hoạch tài chính để nhà đầu tư “gật đầu”
– Cách thiết kế lộ trình gọi vốn rõ ràng, kiểm soát equity và chủ động trong mọi đàm phán
– Các điểm nghẽn thường gặp như cap table, định giá, dòng tiền – và cách xử lý
Sự kiện do FPI Vietnam kết hợp cùng Fundgo tổ chức. Tham gia để kết nối cùng các CEO, nhà đầu tư và cộng đồng sáng lập nghiêm túc trên hành trình gọi vốn.
Nếu thật sự phù hợp, tôi hẹn gặp bạn tại chương trình.
Chương trình “Xây Dựng Hồ Sơ Gọi Vốn”
